Jeśli czytasz ten tekst, to prawdopodobnie korzystałeś już z pomocy nauczyciela, albo przynajmniej zaświtała Ci myśl, że warto byłoby poszukać profesjonalnego wsparcia. Świetny pomysł. Niezależnie od tego, na jakim etapie drogi wokalnej jesteś, dobry nauczyciel może przyspieszyć rozwój i pomóc szybko rozwiązać najbardziej palące problemy.
Na początek zła wiadomość. To, że ktoś napisze sobie na wizytówce nauczyciel śpiewu, vocal coach, certyfikowany trener wokalny, czy nawet profesor, nie znaczy, że jest dobrym nauczycielem, a to co oferuje jest warte swojej ceny. Jak w takim razie wybrać właściwą osobę?
Pierwszą i podstawową sprawą jest upewnienie się, że wiemy, po co nam nauczyciel. Nieustannie zaskakuje mnie, jak chętnie dajemy kredyt zaufania każdemu, kto twierdzi, że potrafi pracować z głosem. Na lekcje próbne chodzimy jak na castingi, zestresowani, że zaraz wyjdzie na jaw jak mało potrafimy, że ktoś nas oceni i jak wyrocznia obwieści, czy się nadajemy czy raczej lepiej od razu poszukać innego hobby. Jakbyśmy to my mieli usatysfakcjonować nauczyciela, a nie on nas. Warto spojrzeć na pierwszą lekcję śpiewu jak na spotkanie z trenerem personalnym. Zamiast tłumaczyć się, że tacy jesteśmy mało sprawni, rozmawiamy o preferencjach, ustalamy możliwe scenariusze i plan działania, żeby w określonym czasie osiągnąć efekt, który będzie nas satysfakcjonował. No właśnie, nas, a nie nauczyciela. Bo ostatecznie to my podpiszemy się nazwiskiem i twarzą pod tym, co zaprezentujemy światu jako wokaliści.
Dobry nauczyciel śpiewu pyta o oczekiwania i planuje działania tak, aby uczeń mógł jak najszybciej zrealizować to, co sobie założył. Praca może odbywać się na bardzo wielu płaszczyznach. Uświadomienie sobie, co w głosie działa, a co wymaga poprawy, jest samo w sobie dużym krokiem we właściwą stronę.
Spróbujmy sformułować obszary, którymi może (z mniejszą lub większą skutecznością) zajmować się nauczyciel śpiewu.
Na pewno ważne dla wykonawcy są elementy takie jak INTERPRETACJA, czyli to na ile wiarygodnie przekazuje emocje, STYL, który w kazdym gatunku muzycznym będzie determinował dobór brzmień, dynamiki, efektów, etc. Można też skupiać się na elementach ruchu scenicznego, mimice, gestach, wszystkim tym co w skrócie można określić jako PERFORMANCE.
U podstaw dobrego wykonania jest zawsze INTONACJA, czyli czystość, lub szerzej – zgodność z zamierzoną wysokością produkowanych dźwięków. Jeśli napotykamy trudności w tym obszarze to może się oczywiscie okazać, że przydadzą się nam korepetycje z kształcenia słuchu (a być może, jeśli więcej trudności napotykamy w obszarze RYTMU niż melodii, trening z kimś kto w tym się właśnie specjalizuje), warto jednak pamiętać, że trudności z „trafieniem w dzwięk” najczęściej nie wynikają z braku świadomości. Wręcz przeciwnie, wiedza o tym, że mimo najszczerszych chęci nadal lądujemy „obok” zwykle bardzo mocno nam doskwiera. Dzieje się tak, ponieważ u ogromnej większości śpiewających osób przyczyną problemów intonacyjnych jest niedoskonała TECHNIKA wokalna.
Dobra technika wokalna umożliwia produkowanie dźwięków takich (tak mocnych, długich, wysokich, o takiej barwie, artykulacji, z takimi efektami), jakich chcielibyśmy użyć w danym utworze lub ćwiczeniu, bez wysiłku, w sposób swobodny i przyjemny. Większość z nas potrafi wypracować sobie satysfakcjonujące brzmienie w pewnych obszarach (części skali, konkretnej dynamice), a tylko w niektórych potrzebuje pomocy specjalisty. Prawidłowa technika wspiera dobrą intonację, ułatwia interpretację czy swobodne poruszanie się w dowolnym stylu, bo nie musimy się dodatkowo skupiać na tym, jak zaśpiewać „trudne” dźwięki. Warto więc szukać instruktorów, którzy potrafią skutecznie pracować nad techniką.
Jeśli chcemy być zadowoleni z wyboru nauczyciela śpiewu, musimy przede wszystkim wiedzieć, po co do niego przychodzimy, nad którymi obszarami chcemy pracować, co w naszym śpiewaniu uważamy za dobre, a co wymaga naprawy w pierwszej kolejności. Wtedy też bez problemu ocenimy, czy osoba, której płacimy często niemałe pieniądze spełnia nasze oczekiwania. Jeśli nie mamy takiej pewności, spróbujmy u kogoś innego, pozwólmy sobie porównywać i oceniać.
Co powinno wzbudzić naszą czujność? Niezrozumiałe odpowiedzi na konkretne pytania, zwłaszcza na temat przyczyn poszczególnych trudności, zapewnienia o konieczności pracy w konkretnym (preferowanym przez nauczyciela) stylu, stosowanie subiektywnych ocen (ładnie, źle) zamiast obiektywnych kryteriów (wydajnie, niezgodnie z instrukcją), utrzymujący się dyskomfort fizyczny, poczucie, że brak nam talentu, kompetencji.
No i warto pamiętać, że przy wyborze nauczyciela bardzo istotny jest czynnik ludzki. Czasem, mimo obiektywnie skutecznych metod pracy, z jakimś instruktorem może po prostu nam nie być po drodze. I to jest bardzo dobry powód, żeby szukać dalej, do skutku. Bo koniec końców chodzi o nasz głos, coś osobistego, cennego i ważnego dla każdego z nas.
/ Alicja Szeligowska, nauczycielka śpiewu rozrywkowego
Everything is very open with a precise description of the challenges. It was definitely informative. Your website is very useful. Thank you for sharing!